[image by: Siobhan Curran @ flickr] เราคิดว่าคำว่า
fake ถูกใช้ทับศัพท์อย่างแพร่หลายจนเข้าใจตรงกันในสังคมแล้ว
แต่เราก็ยังสงสัยอยู่ดีว่าจริงๆแล้ว fake เนี่ยคืออะไร และแค่ไหนถึง fake
เราจะเรียกอะไรว่า fake ได้บ้าง และแค่ไหนถึงจะพอไม่ถูกเรียกว่า fake ได้
ขอพูดถึงเรื่องข้าวของใช้รวมไปถึงเสื้อผ้าเครื่องประดับต่างๆสักหน่อย
ยี่ห้อหรือบริษัทใหญ่ๆต่างเสียค่าทำการตลาดไปหลายล้านเพื่อสร้าง
brand ของสินค้าขึ้นมา
แต่ว่ามีผู้ฉกฉวยโอกาสทำสินค้าลอกเลียนแบบ (หรือที่เรียกว่า
fake) ออกมาวางขายเกลื่อน
แน่นอนว่าของจริงย่อมมีราคาแพงกว่า เนื่องจากมีต้นทุนการทำ
branding และ
การออกแบบ(หรือ พัฒนา)อยู่ด้วย
และส่วนใหญ่สินค้า
ของจริงก็จะมีคุณภาพดีกว่าทั้งวัสดุและขั้นตอนการผลิต รวมไปถึงบริการหลังการขาย
แต่ข้อได้เปรียบของของปลอมคือราคาที่ต่ำกว่า(มาก) และรูปลักษณ์ภายนอกที่ดู
คล้ายคลึงกัน
ผู้บริโภคที่ต้องการมีสินค้าเหล่านั้นไว้ในครอบครองก็เลือกหากันตามอัตภาพไป
คนรวยก็ซื้อของจริงไป รายได้น้อยก็ซื้อของเลียนแบบ - รายได้ปานกลางอาจจะซื้อของเลียนแบบที่
เกรดดีหน่อย
(
เกรดดี = มีลักษณะใกล้เคียงของจริงมาก)
ความสงสัยจริงๆของเราจากเรื่องนี้ก็คือ เราซื้อสินค้า
"ของจริง"เพราะอะไรกัน?
เพราะว่ามันมี
คุณภาพที่สูงกว่าของปลอมรึเปล่า?
โดยพื้นฐานแล้วคุณภาพสินค้าที่สูงย่อมให้
ความพึงพอใจที่มากขึ้นตามลำดับไป
โอกาสที่สินค้าคุณภาพต่ำกว่าจะให้ความพึงพอใจที่มากกว่าหรือเท่าเทียมกันนั้นแทบเป็นไปไม่ได้
มันมีเรื่องที่เป็นประเด็นอยู่ตอนนี้คือ คุณภาพสินค้าลอกเลียนเหล่านี้นั้นดีขึ้นเรื่อย (ใกล้เคียงมากขึ้น)
นั่นเพราะผู้ผลิตไปซื้อวัตถุดิบเดียวกัน จากแหล่งเดียวกัน ว่าจ้างโรงงานที่มีเครื่องจักรและศักยภาพระดับเดียวกัน
หรือพูดง่ายๆคือ ทุกรายละเอียดของสินค้านั้น
เหมือนกันหมด ต่างกันเพียงผู้สั่งผลิตเท่านั้น
ถ้าเป็นแบบนี้แล้ว
เราซื้อของจริงเพราะอะไร? เพราะว่าของจริงนั้นได้รับ order การผลิตจากบริษัทเจ้าของ brand หรอ?
ของแบบนั้นมันมี
value ตรงไหนกัน?
ถ้ามองในแง่ดี(มากๆ)คือเรายอมจ่ายเงินเพื่อให้ brand เหล่านี้มีเงินไปจ้างนักออกแบบ
เพื่อเราจะได้มีสินค้าสวยๆงามๆใหม่ๆใช้กันไปเรื่อยๆ ตามฤดูกาลในปีหนึ่งๆ
มีกี่คนที่คิดแบบนั้นบ้างตอนที่จ่ายเงินซื้อของ (และคิดว่ามันเป็น value)
ทั้งนี้ทั้งนั้นไม่ใช่บอกว่าซื้อของจริงแล้วโง่หรือซื้อของปลอมแล้วดีเลยนะ
การซื้อของปลอมมันไม่ดีแน่นอนอยู่แล้ว เพราะมันคือการส่งเสริมให้คนเอาเปรียบกันแต่ว่าอยากให้ลองหยุดคิดดูกันนิดนึง ว่าเส้นแบ่งของแท้กับของปลอมมันอยู่ตรงไหน
เหตุผลไหนกันแน่ที่ทำให้เราซื้อของจริง และเหตุผลนั้นมันมีคุณค่าต่อเรามากกว่าเงินที่จ่ายออกไปมั้ย
ถ้ายังนึกไม่ค่อยออก ลองตอบคำถามนี้ดูหน่อยก็ได้
- เสื้อยืดของจริงยี่ห้อ
AB ราคา 1,500 กับของเลียนแบบยี่ห้อ
A8 ราคา 150
- นาฬิกาของจริงราคา 4,000 กับนาฬิกาทำคล้ายมากๆ (วัสดุเข็มวินาทีไม่เหมือนกัน) ราคา 700
- รองเท้าของจริงราคา 11,000 กับรองเท้าทำเหมือนทุกอย่างแต่พิมพ์ข้างกล่องเป็น
"Maed in Italy" ราคา 1,000
- กระเป๋าของจริงราคา 60,000 กับของที่โรงงานแอบทำออกมาเกินราคา 13,000 และของที่มีคนไปสั่งทำเหมือนราคา 4,500 เหมือนกันทุกประการ
แค่ไหนล่ะที่จะบอกว่าสิ่งนี้คือปลอมและสิ่งนี้คือแท้?
ถ้าทำให้แค่คล้ายๆเพื่อไม่ให้โดนข้อหาละเมิดลิขสิทธิ์ จะเรียกว่าปลอมมั้ย
ถ้าทำออกมาด้วยวัสดุและกระบวนการเดียวกันแต่ต่างกันที่คนสั่งจะปลอมมั้ย
คุณภาพดีมี brand ถูกต้อง / คุณภาพดีละเมิดลิขสิทธิ์ / คุณภาพดีแถว่าไม่ละเมิดลิขสิทธิ์
แค่ไหนกันถึงจะเรียกว่า fake???
